– Reisverslag Nepal: cultuur –    

In het drukbevolkte culturele en economische hart van Nepal liggen de steden Kathmandu, Patan en Bhaktapur. Ooit hadden zij hun eigen heersers en leger. Vanuit deze steden (koninkrijken) werd het land bestuurd. Krijgers, olifanten, tijgers en griffioenen van steen staan als bewakers opgesteld langs de trappen van tempels en pagodes. Afbeeldingen van Hindoegoden zijn overal in het straatbeeld aanwezig en op elke straathoek is een altaartje te vinden waar geofferd wordt.

In Patan bezoeken we de Kumari (zie foto), die vanwege haar onverschrokkenheid is uitverkoren om als ‘levende godin’ de mensen haar zegen te geven. Aan de heilige Bagmati rivier in Kathmandu bevindt zich Pashupatinath, het belangrijkste tempelcomplex van de hindoeïsten. Hier vinden ook de lijkverbrandingen plaats. Het is een drukte van jewelste, alsof we op de markt zijn.

Aan de rivier staan in een rij diverse plateaus opgesteld waar de dode lichamen worden verbrand. Op één plateau ligt bovenop een takkenbos het dode lichaam klaar. De nabestaanden nemen afscheid van de overledene en lopen om het lichaam heen. Een vrouw, mogelijk de echtgenote van de overledene, krijgt het te kwaad. Zij huilt en schreeuwt en roept het dode lichaam haar gevoelens toe. De takkenbos wordt aangestoken en er ontwikkelt zich een rookgordijn. Vanaf de overkant zijn wij deelgenoot van dit afscheidsritueel. Wij zijn niet de enigen. Ook de bevolking, gekleed in fel gekleurde gewaden, kijkt gefascineerd naar het schouwspel dat zich aan de andere kant van de oever afspeelt.

In de steden zijn de gevolgen van de aardbeving nog zichtbaar. Daar waar huizen en gebouwen zijn ingestort, liggen keurig bij elkaar geraapte en opgehoopte  bakstenen die ongetwijfeld gebruikt zullen worden voor de herbouw. Ondertussen gaat het leven door. De mensen bewegen zich door de stad. Er wordt handel gedreven. Mensen ontmoeten elkaar en wisselen het laatste nieuws uit. In Bhaktapur ligt de rijstoogst uitgespreid op grote stukken plastic en zijn vrouwen bezig de korrels van hun vliezen te ontdoen. Mens en dier zijn met elkaar verbonden. Geiten lopen door de stad of vleien zich neer naast de mensen op de hoge stoepen.

Roberto Massaro

– Reisverslag Nepal: cultuur –